Procesy Egzogeniczne Nowa Era Sprawdzian Grupa A

Procesy egzogeniczne to inaczej procesy zewnętrzne, które kształtują powierzchnię Ziemi. Działają one na skały i rzeźbę terenu, prowadząc do ich niszczenia, transportu i akumulacji (osadzania) materiału. Źródłem energii dla tych procesów jest głównie energia słoneczna i grawitacja.

Procesy egzogeniczne można podzielić na kilka głównych kategorii:

1. Wietrzenie: To rozpad i rozkład skał pod wpływem czynników atmosferycznych (temperatura, woda, lód, wiatr, organizmy żywe). Wyróżniamy wietrzenie fizyczne (rozpad na mniejsze kawałki bez zmiany składu chemicznego) i chemiczne (zmiana składu chemicznego skały).

Przykład wietrzenia fizycznego: Rozpad skał pod wpływem zamarzającej wody w szczelinach. Przykład wietrzenia chemicznego: Rozpuszczanie wapieni przez kwaśne deszcze.

2. Erozja: To proces niszczenia i usuwania materiału skalnego przez czynniki takie jak woda, wiatr, lód i działalność człowieka. Różne rodzaje erozji to: erozja wodna (rzeczna, morska), erozja wietrzna (deflacja, korazja), erozja lodowcowa (detrakcja, egzaracja) i erozja glebowa.

Przykład erozji wodnej: Powstawanie dolin rzecznych. Przykład erozji wietrznej: Powstawanie grzybów skalnych na pustyniach.

3. Transport: To przenoszenie materiału skalnego przez wodę, wiatr, lód i siłę ciężkości. Materiały są transportowane na różne odległości, w zależności od siły czynnika transportującego i wielkości ziarna.

Przykład: Rzeka transportuje piasek i żwir z gór do morza.

4. Akumulacja: To osadzanie się transportowanego materiału. Zachodzi, gdy siła czynnika transportującego słabnie. Prowadzi to do powstawania różnych form terenu, takich jak delty rzeczne, wydmy, moreny.

Przykład: Powstawanie delty rzeki u jej ujścia do morza.

Zrozumienie procesów egzogenicznych jest kluczowe do interpretacji rzeźby terenu i przewidywania zmian zachodzących na powierzchni Ziemi.