Puls życia 2 Gimnazjum Układ Krążenia Sprawdzian

Układ krążenia, czyli układ sercowo-naczyniowy, to system w naszym ciele, który transportuje krew. Wyobraź sobie go jako sieć autostrad i dróg, po których kursują "samochody" (krew) z ładunkami (tlen, składniki odżywcze, hormony, odpady).

Elementy Układu Krążenia

Główne elementy to: serce, naczynia krwionośne (tętnice, żyły, naczynia włosowate) i krew. Serce to pompa, która nieustannie pracuje, aby wprawić krew w ruch. Naczynia krwionośne to rury, którymi krew płynie. A krew to transport, który przenosi wszystko, czego organizm potrzebuje.

Serce

Serce to mięsień. Działa jak dwuczęściowa pompa, pompując krew do płuc i reszty ciała. Ma cztery jamy: dwa przedsionki (górne) i dwie komory (dolne). Skurcze i rozkurcze serca tworzą cykl sercowy, czyli rytmiczne pompowanie krwi. Częstotliwość tych skurczów to tętno, które można zmierzyć na nadgarstku lub szyi.

Naczynia Krwionośne

Mamy trzy rodzaje naczyń krwionośnych:

• Tętnice: prowadzą krew od serca. Mają grube, elastyczne ściany, ponieważ krew jest pod dużym ciśnieniem. Największa tętnica to aorta.
• Żyły: prowadzą krew do serca. Mają cieńsze ściany niż tętnice. Żyły posiadają zastawki, które zapobiegają cofaniu się krwi. Największa żyła to żyła główna dolna i żyła główna górna.
• Naczynia włosowate: to maleńkie naczynia, łączące tętnice z żyłami. Przez ich cienkie ściany zachodzi wymiana substancji między krwią a komórkami ciała.

Krew

Krew to płyn ustrojowy. Składa się z:

• Osocza: płynna część krwi, transportuje substancje odżywcze, hormony, i odpady.
• Erytrocytów (czerwonych krwinek): transportują tlen dzięki hemoglobinie.
• Leukocytów (białych krwinek): bronią organizm przed infekcjami.
• Płytek krwi (trombocytów): biorą udział w krzepnięciu krwi.

Krążenie Duże i Małe

Mamy dwa obiegi krwi: krążenie duże (obwodowe) i krążenie małe (płucne). W krążeniu dużym krew z serca dociera do wszystkich komórek ciała, dostarczając tlen i składniki odżywcze, a zabierając dwutlenek węgla i inne odpady. W krążeniu małym krew z serca płynie do płuc, gdzie oddaje dwutlenek węgla i pobiera tlen, a następnie wraca do serca.

Funkcje Układu Krążenia

Podsumowując, układ krążenia pełni kluczowe funkcje w organizmie:

• Transportuje tlen, składniki odżywcze, hormony i odpady.
• Reguluje temperaturę ciała.
• Broni organizm przed infekcjami.
• Utrzymuje prawidłowe pH krwi.

Pamiętaj, dbanie o zdrowie układu krążenia, to dbanie o całe ciało! Regularna aktywność fizyczna, zdrowa dieta i unikanie używek to klucz do sprawnego działania tego ważnego systemu.