Sprawdzian Z Niemieckiego 1 Liceum Infos Dział 3

Witaj! Przygotowujesz się do sprawdzianu z niemieckiego w pierwszej klasie liceum, dział 3? Super! Ten artykuł pomoże Ci usystematyzować wiedzę. Skupimy się na kluczowych zagadnieniach, które zazwyczaj pojawiają się w tym dziale.

Präteritum czasowników *haben* i *sein*

Präteritum, czyli czas przeszły prosty, jest bardzo ważny w niemieckim. Często używamy go w opowiadaniach i opisach. Dwa czasowniki, *haben* (mieć) i *sein* (być), mają nieregularne formy w Präteritum, które musisz znać.

Oto jak wyglądają: *haben* → *hatte*, *sein* → *war*. Na przykład: "Ich hatte Hunger" (Byłem głodny) i "Sie war müde" (Ona była zmęczona). Pamiętaj, że odmiana *sein* w czasie Präteritum jest: ich war, du warst, er/sie/es war, wir waren, ihr wart, sie/Sie waren.

Zastosowanie? Wyobraź sobie, że opowiadasz o swoich wakacjach: "Ich war in Deutschland und hatte viel Spaß" (Byłem w Niemczech i świetnie się bawiłem). Warto te formy zapamiętać, ponieważ są bardzo często używane.

Perfekt z *haben* i *sein*

Perfekt to kolejny czas przeszły w niemieckim. Tworzymy go za pomocą czasownika posiłkowego *haben* lub *sein* i Partizip Perfekt (imiesłowu biernego) czasownika głównego. Decyzja, czy użyć *haben* czy *sein* zależy od czasownika głównego.

Zazwyczaj używamy *haben* z czasownikami przechodnimi (takimi, które mają dopełnienie) oraz z wieloma czasownikami nieprzechodnimi. Natomiast *sein* używamy z czasownikami oznaczającymi ruch (np. *gehen*, *fahren*, *kommen*) lub zmianę stanu (np. *werden*, *sein*, *bleiben*).

Przykłady: "Ich habe ein Buch gelesen" (Przeczytałem książkę – *haben* + gelesen). "Ich bin nach Berlin gefahren" (Pojechałem do Berlina – *sein* + gefahren). Zwróć uwagę na formę Partizip Perfekt. Dla regularnych czasowników dodajemy "ge-" na początku i "-t" na końcu tematu (np. *gespielt*), a dla nieregularnych trzeba się nauczyć (np. *gelesen*).

Przyimki z celownikiem (Dativ)

Niektóre przyimki w języku niemieckim zawsze wymagają użycia celownika (Dativ). Do najważniejszych należą: *mit*, *nach*, *aus*, *zu*, *von*, *bei*, *seit*, *gegenüber* i *außer*. Trzeba zapamiętać, że po tych przyimkach rzeczowniki i zaimki zmieniają swoje formy.

Przykłady: "Ich gehe mit meinem Freund ins Kino" (Idę z moim przyjacielem do kina). Zwróć uwagę, że *mein Freund* zmienia się w *meinem Freund* (celownik). "Ich fahre mit dem Bus zur Schule" (Jadę autobusem do szkoły). *Der Bus* zmienia się w *dem Bus*.

Pamiętaj o odmianie rodzajników w celowniku: *der* → *dem*, *die* → *der*, *das* → *dem*, *die* (liczba mnoga) → *den* + "-n" na końcu rzeczownika (o ile nie ma go już w formie podstawowej). Użycie właściwego przypadka po tych przyimkach jest kluczowe dla poprawnego gramatycznie zdania.

Szyk wyrazów w zdaniu

W niemieckim szyk wyrazów jest ważny, ponieważ wpływa na znaczenie zdania. W zdaniach oznajmujących, czasownik zwykle zajmuje drugą pozycję. W pytaniach zaczynających się od słowa pytającego (np. *wer*, *was*, *wann*) czasownik również jest na drugiej pozycji.

Natomiast w pytaniach, na które można odpowiedzieć "tak" lub "nie", czasownik stoi na pierwszej pozycji. Przykład: "Hast du Zeit?" (Masz czas?). W zdaniach podrzędnych czasownik idzie na sam koniec.

Przysłówek czasu (np. *heute*, *morgen*) zazwyczaj występuje po czasowniku lub po podmiocie. Informacje o miejscu (np. *in der Schule*, *zu Hause*) często umieszcza się na końcu zdania, ale przed okolicznikiem czasu. Ćwicząc układanie zdań, łatwiej zrozumiesz te zasady.

Powodzenia na sprawdzianie!